وال استریت چین را بیش از پیش دوست دارد.
نوشتۀ کتی چان و دیوید اسکانلن | ترجمۀ حیدر سهیلی اصفهانی
با وجود تنش‌های سیاسی و مقررات دست و پا گیر پکن در سال گذشته، بانک‌ها و سرمایه‌گذاران، همچنان برای رقابت در سرزمین اصلی چین دست و پا می‌زنند.
با افزایش تنش ها بین ایالات متحده و چین در تابستان گذشته، مدیر اجرایی شرکت جی پی مورگان JPMorgan Chase & Co اعلام کرد: قصد دارد هر چه زودتر عازم هنگ کنگ شود. جیمی دیمون، در جایگاهِ نخستین مدیر اجرایی بانکی آمریکایی که از زمان شروع همه‌گیری کرونا عازم چین بزرگ شده، به آن شهر سفر کرد. سفر ۳۲ ساعتۀ او به کانونِ مالی آسیایی، با عنوانِ فرصتی برای سپاسگزاری از هزاران کارمند آن‌جا اعلام شد، اما این دیدار، همچنین یادآور تعهد این شرکت به قلمرو و همچنین به سرزمین اصلی چین بود، جایی که جی پی مورگان حدود ۲۰ میلیارد دلار، به شکل وام، سپرده، تجارت و سرمایه گذاری‌های گوناگون سرمایه پول ریخته است.
عده‌ای از سیاستمداران آمریکایی به سبب نگرانی‌هایی از قبیل امنیت ملی و حقوق بشر، خواستار خروج شرکت‌ها از چین شده‌اند. اما بانکدارانِ استریت در عوض، در حال گسترش روابط خود هستند. جی پی مورگان، در ماه اوت، همراه با یک شرکت چینی، در حوزۀ اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کرد و اکنون قصد دارد بخشی از کار و کسبی را در حوزۀ مدیریت دارایی برعهده بگیرد. مورگان استنلی، برای دستیابی به مجوزهای تاسیس پنج بانک جدید در سرزمین اصلی چین تلاش می‌کند. از آن سو، گروه گلدمن ساکس، نیروی انسانی خود را در آن جا دو برابر کرده است. شرکت سیتی گروپ، در ماه دسامبر ۲۰۲۱، برای تجارت اوراق بهادار و تاسیس بانک سرمایه درخواست خود را به نهادهای ذی‌ربط تقدیم کرد و قصد دارد در سال ۲۰۲۲ مجوز معاملات آتی را دریافت کند و در مجموع ۱۰۰ کارمند در این کشور استخدام کند.
هم دولت ایالات متحده و هم دولت چین، شرکت‌های چینی را که سهام خود را در نیویورک ثبت کنند، مجازات می‌کنند و عملا به تجارت پرسودی از مبداء و آغازگهِ هنگ کنگ آسیب می‌زنند. اما بانک‌های ایالات متحده که خواهان سهمی در دومین اقتصاد بزرگ جهان و دومین صادرکننده بزرگ سهام هستند، برای مقابله با وام دهندگان برتر چین در زمین بازی خود دندۀ معکوس می‌کشند. گوکول لارویا، مدیر عامل عملیات آسیا و اقیانوسیه مورگان استنلی، در توصیف تصمیم بانک، برای در نظر گرفتن چین به سانِ فرصتی بزرگ و نیز برای رقابت به منظور سوداگری در سرزمین اصلی و همچنین خارج از کشور تاکید می‌کند: «من فکر نمی‌کنم که ما گزینۀ دیگری داشته باشیم»، گو آن که بانک‌های جهانی هنوز پول زیادی در چین به دست نیاورده‌اند، اما قابلیت‌های صعودیش بسیار زیاد است، او می‌گوید: «اگر مدام می‌گویید که در زمینه‌های داخلی چین سرمایه‌گذاری نمی‌کنم، زیرا آن‌قدرها سودآور نیستند، فکر می‌کنم که ترفندی را از دست خواهید داد.»
وال استریت مدت‌هاست که چین را به سانِ آخرین مرز بزرگ پول‌سازی می‌نگرد و قرار بود سال ۲۰۲۱، سالی باشد که سرمایه‌گذاری‌های گسترده شرکت‌ها شروع به ثمر می‌کند. به تازگی به بانک های خارجی این حق داده شده بود که کنترل کامل سرمایه گذاری های مشترک خود را در دست بگیرند و کسب و کار مدیریت دارایی خود را نیز راه اندازی کنند. اما قبل از شروع سال، پکن در آخرین لحظه، عرضه اولیه ۳۵ میلیارد دلاری شرکت آنت گروپ را کنار گذاشت و شرکت هایی از جمله جی پی مورگان و سیتی گروپ را از تقریبا ۴۰۰ میلیون دلار کارمزد محروم کرد. سپس مقرراتی دست و پاگیری را بر بخش‌هایی از فناوری گرفته تا آموزش و دارایی، تقاضا برای عرضه اولیه سهام وضع کرد.
علاوه بر این، ایالات متحده در حال تقویت قوانین افشای مالی برای شرکت‌های چینی فهرست شده در بازارهای بورس آمریکایی است. سیاستگذاران چینی، به سبب نگرانی از بابت دستیابی به داده‌های شرکت دیدی گلوبال، این شرکت را مجبور کرده‌اند تا از فهرست ایالات متحده خارج شود و به این شکل سوراخی را که عرضۀ ده‌ها عملیات عرضۀ سهام در ایالات متحده بسته‌اند. در نتیجه، ارزش شرکت‌های چینی در فهرست‌های آمریکا در سال ۲۰۲۱، شاهد کاهشی معادل ۵۲ درصد بود و نیز کارمزد بانک‌هایی مانند گلدمن که پای شرکت‌هایی مانند دیدی و سایر شرکت‌ها را به نیویورک کشانده بودند، به شدت افول کرد. این تجارت آن قدر پرسود بود که فقط در سال ۲۰۲۰ بیش از ۱ میلیارد دلار کارمزد عرضۀ سهام اولیه، از شرکت های چینی فهرست شده در ایالات متحده، به جیب بانک‌ها سرازیرشد، اما ناگهان در سال گذشته، با کاهشی ۴۲ درصدی، به ۶۲۵ میلیون دلار رسید.
در حالی که سخت‌گیری در نیویورک، ممکن است موقتی باشد، اما کاملا روشن است که شرکت‌های چینی وقتی بتوانند به راحتی در هنگ کنگ یا از طریق صرافی‌های رو به رشد در شانگهای یا شنژن فهرست شوند، نیاز کمتری به جمع آوری پول در خارج از کشور دارند. پیتر الکساندر، که تقریباً دو دهه است به مدیران دارایی بین‌المللی در چین مشاوره می‌دهد، می‌گوید که اخیراً یکی از مقام‌های ارشد چینی، این نکته را به او گفته است که «پیتر، به مشتریان خود بگویید که ما از سرمایه آن‌ها بیشتر استقبال شایانی خواهیم کرد، اما ما دیگر به بازارهای سرمایۀ آن‌ها نیازی نداریم.»
گو آن که فرو رفتن در بازار داخلی چین، آکنده از مخاطره است. کارگزاری‌های دولتی، گروه‌های متعددی در محل دارند که با شرکت‌ها و جویندگان چینی سرمایه‌گذاری وارد معامله می‌شوند. شرکت‌های مالی جهانی در سال ۲۰۲۰ مجموعاً ۴۸ میلیون دلار در سرزمین اصلی زیان داشتند، در مقایسه با ۲۴.۴ میلیارد دلار سود در بانک‌های سرمایه‌گذاری چین.
نگاهی به رتبه‌بندی معاملات نشان می‌دهد که بانک‌های خارجی، پس از سال‌ها تلاش، نفوذ قابل توجهی در چین نداشته‌اند. بر اساس داده‌های جمع‌آوری شدۀ بلومبرگ، گلدمن در سال گذشته، رتبۀ پانزدهم را در افزایش سهام داخلی چین کسب کرد. بانک‌های خارجی، هرگز بازار اوراق قرضه محلی را شکست نداده‌اند، اگرچه در زمینۀ ادغام و تملیک در چین بهتر عمل می‌کنند، به طوری که در سال ۲۰۲۱ پنج بانک خارجی، در میان ۱۰ بانک برتر قرار داشتند. دیک باو یکی از تحلیلگران گروه اودین کاپیتال که دهه‌هاست وال استریت را پوشش می‌دهد و جدول‌های لیگ را در قالب سند تنظیم می‌کند، می‌گوید: «هیچ کدام از این شرکت‌ها، واقعا چیزی برای عرضه به چینی‌ها در چنته ندارند.» او می‌افزایند: «چینی‌ها، همه چیزهایی را که بانک های آمریکایی باید در مورد نحوه اجرای عملیات بانکداری سرمایه‌گذاری می‌آموختند، یاد گرفته‌اند و اکنون به این بانک‌ها نیازی ندارند.»
بانکداران جهانی می‌گویند که آن‌ها، پس از چندین دهه کار با شرکای محلی، به تازگی شروع به دریافت مجوزهای جدیدی برای گسترش کارشان کرده‌اند و کسب تنها کسری از بازار ۴۵ تریلیون دلاری، منجر به درآمدهای بادآورده خواهد شد. آن‌ها همچنین می‌گویند که با سرازیر شدن پول بیشتر به چین، تجارت و مدیریت دارایی، زمینه های رشد بزرگی را فراهم خواهد کرد. بر اساس گزارش مورگان استنلی، خریدهای خارجی سهام چینی در سرزمین اصلی ۱۵ درصد از کل خریدهای سهام را در سه ماهه سوم، به خود اختصاص داده است، در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۳ تنها ۳ درصد بوده است. جاسپر ییپ در الیور وایمن در هنگ کنگ می‌گوید: بانک‌ها و مدیران بین‌المللی پول، در نهایت می‌توانند ۱۰ درصد از بازار صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در چین را طی پنج سال آینده در اختیار بگیرند.
با وجود همۀ این قابلیت‌ها، شرکت‌های مالی ایالات متحده، به سبب کار در سرزمین اصلی چین، زیر رگبار انتقادات قرار گرفته‌اند. میت رامنی، سناتور یوتا، سرمایه‌گذاری‌های ری دالیو، میلیاردر صندوق تامینی در چین را «یک شکست اخلاقی غم انگیز» خواند. از آن سو، ریک اسکات، سناتور فلوریدا، بانکداران را متهم کرد که سود را بالاتر از حقوق بشر قرار می‌دهند. مارک ویلیامز، استاد دانشگاه بوستون و بازرس سابق بانک مرکزی فدرال، می‌گوید: «این تب طلای جدید چین که بانک‌های بزرگ وال استریت را به امید سودهای سنگین فراگرفته است، نگرانی‌های زیادی را ایجاد می‌کند.» او می‌افزاید: «افزایش تنش‌های آمریکا با چین، خطر سیاسی و احتمال تحریم‌های تجاری و دگرگونی‌های ناگهانی سیاست‌ها را افزایش داده است که می‌تواند فرایند گسترش سازمان یافته را متوقف کند.»
با این حال، وال استریت نمی‌ترسد و دیمون هم، تنها مدیرعاملی نیست که مشتاق سوار شدن به هواپیما بوده است. به گفته افراد آشنا، دیوید سولومون از گلدمن ساکس گفته است به محض کسب اجازه به چین خواهد رفت. سولومون، نوامبر گذشته در مجمع اقتصاد جدید بلومبرگ در سنگاپور گفت: «با توجه به موقعیت مهمی که چین از نظر اقتصادی در جهان بازی می‌کند، بدون شرکت در چنین فرصتی، نمی‌توانید گلدمن ساکس بمانید. او گفت که هیچ فشار مستقیمی بر این بانک، برای تغییر مسیر در چین وجود ندارد، اگرچه ممکن است این وضع تغییر کند. اما ما به این موضوع با چشم انداز ۱۰، ۲۰ یا ۳۰ ساله فکر می‌کنیم، نه دو، سه سال آینده.» سولومون در میان تقریباً ۳۰ رهبر تجاری بود که در یک تماس ویدیویی یک ساعته در ۱۵ دسامبر شرکت داشتند. به گفته یکی از افراد آگاه از این نشست، نخست وزیر لی کچیانگ دربارۀ طیف وسیعی از موضوعات از جمله طرح‌های در حال آغاز چین صحبت خواهد کرد.
معاملات اخیر گلدمن ساکس در چین، شامل مشارکت این شرکت در عرضه اولیه سهام ۴ میلیارد دلاری بی جن لیمیتد، یک شرکت بیوتکنولوژیک در شانگهای است که اولین قرارداد سرمایه گذاری مشترک آن در هیئت مدیره سهام فناوری چین است و این بانک اکنون، پس از ۱۷ سال انتظار، صاحب تجارت اوراق بهادار مختص خود در چین می‌شود. چنین تجارتی، به این شرکت اجازه می دهد تا استراتژی رشد معینی را در پیش بگیرد که شامل دو برابر کردن نیروی کار به ۶۰۰ نفر و افزایش مدیریت دارایی است که جان والدرون، رئیس شرکت، آن را «بزرگترین فرصت» در چین نامیده است.
مدیران دارایی بین‌المللی متعددی، در حال پیوستن به بازار ۲۴.۴ تریلیون یوان (۳.۸ تریلیون دلار) صندوق سرمایه گذاری مشترک چین هستند. شرکت بلاک روک، در سپتامبر سال گذشتۀ میلادی، یک میلیارد دلار برای اولین صندوق خود در چین جمع آوری کرد، در حالی که شرکت آموندی سا مستقر در پاریس قصد دارد دارایی‌های تحت مدیریت در حوزۀ چین بزرگ – از جمله هنگ کنگ و تایوان – را تا سال ۲۰۲۵ دوبرابر کند و به ۲۵۰ میلیارد دلار برساند. اما به گفتۀ شیائوفنگ ژونگ، یکی از مدیران ارشد این شرکت، فشار پکن برای کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در حوزۀ ملک، به انباشت سرمایه در این صندوق‌ها کمک می‌کند. با این حال، همه مدیران بزرگ پول، دربارۀ به خوش شانسی خود امیدوار نیستند. شرکت وانگارد گروپ برنامه‌های خود را برای درخواست مجوز صندوق در سال گذشته لغو کرد. الکساندر، مشاور تأمین مالی شرکت‌ها که مدیر عامل شرکت زدبن ادوایزر لیمیتد در شانگهای است، می‌گوید: «چین به فرصت تجاری بسیار دشواری تبدیل شده است.»
مورگان استنلی در بازار سرزمین اصلی چین، در مقایسه با به برخی رقبا محتاط‌تر بود، با این حال، سهام خود را در تجارت اوراق بهادار سرمایه گذاری مشترک، در سال ۲۰۲۱ تقریباً به صد درصد رساند و لارویا می گوید: قصد دارد برای معاملات ۲۰۲۲، اوراق مشتقه، کارگزاری، تحقیقات و بازار درخواست دهد. در حوزه‌های دیگر، مورگان استنلی در نظر دارد خدمات پوشش ریسک ارز و نرخ بهره، همراه با بازاریابی برای مؤسسات بین المللی و داخلی در حوزۀ سهام و اوراق قرضه ارائه دهد.
در همین حال، جی پی مورگان اولین بانک خارجی بود که در سال گذشته، کنترل کامل واحد اوراق بهادار خود را در چین، به سانِ بخشی از سرمایه‌گذاری وسیع‌ترش در این کشور در دست گرفت. فیلیپو گوری، مدیر عامل بانک در آسیا و اقیانوسیه می‌گوید: «تا مجوزها آماده شود و آن را در اختیار بگیریم، کارمان را شروع می‌کنیم. برای این که موتور از جا بپرد، به همۀ سیلندرها نیاز دارید. این صرفا راهبردی تجاری نیست.»
این بانک از زمانی که دیمون در سال ۲۰۱۶ که مدیران اجرایی را در هنگ کنگ جمع کرد، کار خود را آغاز کرد. در نوامبر همان سال، به شوخی گفت که بانکش از حزب کمونیست چین پیشی خواهد گرفت. به گفته افرادی که با او آشنا هستند، او به آن‌ها گفته بود که دفتر و دستکی در چین راه خواهد انداخت که سر به سر برج بانک در نیویورک بساید. البته هنوز این اتفاق نیفتاده است، اما پس از این که بانک، تاییدیۀ خرید اوراق بهادار شریک خود را به دست آورد، دیمون گفت: «چین یکی از بزرگترین فرصت ها در جهان برای بسیاری از مشتریان ما و جی پی مورگان است.»
