اسلاید بار اصلیتحلیل‌های سیاسی

کودتای دموکرات‌ها علیه «سندرز» در سه شنبه بزرگ

جواد حیران نیا– خبرگزاری مهر

شمارش آرای انتخابات مقدماتی حزب دموکرات که روز سه‌شنبه همزمان در ۱۴ ایالت برگزار شد نشان از برتری «جو بایدن» بر رقیب اصلی اش «برنی سندرز» داشت.

در این میان، جو بایدن معاون سابق باراک اوباما به لطف از خودگذشتگی ۲ رقیب دموکرات که به نفع وی از گردونه رقابت خارج شدند؛ پیروزی در ۸ ایالت را از آن خود کرد تا به این ترتیب، از برنی سندرز رقیب سوسیالیست که در ۴ ایالت پیروز شده، پیشی گرفت.

اما آنچه مهم است، شمار موکل‌های انتخاباتی است که با حضور در کنوانسیون ملی حزب، نامزد نهایی دموکرات‌ها برای رقابت با دونالد ترامپ جمهوریخواه و رئیس‌جمهوری فعلی آمریکا را مشخص می‌کنند. نامزد نهایی حزب دموکرات به حمایت یک هزار و ۹۹۱ موکل (هیئت انتخاباتی) نیاز دارد.

پیروزی «جو بایدن» در سه شنبه بزرگ و کنار کشیدن «مایک بلومبرگ» وضعیت اردوگاه دموکراتها را پیچیده‌تر از قبل کرد.

شروع قدرت یابی درون حزبی «بایدن»

نخستین پیروزی انتخابات درون حزبی دموکراتها توسط «جو بایدن» در ایالت کارولینای جنوبی رقم خورد. این پیروزی به لطف رای دهندگان میانه‌رو و سیاه‌پوست ایالت کارولینای جنوبی به دست آمد. پس از این پیروزی بود که «پیت بوتجج» و «امی کلوبوچار» به نفع «بایدن» کنار کشیدند و ادامه راه را برای او آسان و برای «سندرز» سخت و دشوار کردند.

البته این موضوع قابل پیش بینی بود ولی زمان بندی آن حائز اهمیت بود؛ چرا که قبل از برگزاری سه شنبه بزرگ صورت گرفت.

کنار نکشیدن «الیزابت وارن» هم باعث شد تا رأی جامعه آماری وارن و سندرز که تقریباً یکی هستند تقسیم شود و «بایدن» در ایالتی کلیدی چون ماساچوست که انتظار پیروزی نداشت هم پیروز شود کنار نکشیدن «الیزابت وارن» هم باعث شد تا رأی جامعه آماری وارن و سندرز که تقریباً یکی هستند تقسیم شود و «بایدن» در ایالتی کلیدی چون ماساچوست که انتظار پیروزی نداشت هم پیروز شود تا پیروز سه شنبه بزرگ لقب بگیرد؛ هر چند پیروزی او مطلق نیست. اگر وارن زودتر به نفع سندرز کنار نکشد باید بازی او را به نفع بایدن دانست.

بر همین اساس بود که «بایدن» از پیت بوتجج و امی کلوبوچار، ۲ نامزدی که طی روزهای گذشته، به نفع وی کنار کشیده بودند؛ تشکر کرد.

ترامپ هم در انتقاد این حرکت «وارن» گفت: «باقی ماندن الیزابت وارن در رقابت، خیلی خودخواهانه بود و او هیچ شانسی حتی برای نزدیک شدن به پیروزی هم نداشت اما (این کارش) به شدت به برنی آسیب زد. چقدر این دوستی لیبرالشان ارزش داشت. آیا او (سندرز) بار دیگر با او (وارن) صحبت خواهد کرد؟ او با این کارش ماساچوست را از (سندرز) گرفت و خودش هم سوم شد».

به لطف این اقدام و عدم کنار کشیدن «وارن»، او می‌تواند شانس برنی سندرز سوسیال دموکرات را برای کسب عنوان نامزد نهایی حزب دموکرات، به هیچ بدل کند. در واقع دستگاه حزب دموکرات حرکتی حساب شده علیه «سندرز» را رقم زده است؛ سندرزی که چشم به توده مردم دارد و باید برای نهایی شدن نامزدی اش با آرای وکالتی (دلیگیت) هم مبارزه کند!؛ «آرای وکالتی» درون حزبی یعنی مبارزه با تشکلات حزب دموکرات. همان آرایی که باعث شد در انتخابات گذشته «هیلاری کلینتون» توسط حزب دموکرات به عنوان نامزد نهایی دموکراتها معرفی شود و حق «سندرز» به اعتراف خیلی خورده شود.

اتفاقاً همین موضوع باعث شده تا ترامپ آن‌را دستاویزی برای اختلاف افکنی میان دموکراتها قرار دهد و کناره‎گیری نامزدهای دموکرات به نفع بایدن را کودتا علیه سندرز توصیف کرده بود.

رئیس‌جمهوری آمریکا در واکنش به نتایج انتخابات «سه شنبه بزرگ» نامزدهای دموکرات نوشته بود: هسته مرکزی (حزب) دموکرات گردهم جمع شدند و دوباره برنی سندرز را سرکوب کردند. البته این واقعیت است که باقیماندن الیزابت وارن در رقابت برای برنی (سندرز) ویرانگر بود و به جو (بایدن) خواب آلود اجازه داد که ماساچوست را بِبَرد؛ چیزی که حتی فکرش را هم نمی‌کرد. این یک طوفان کامل بود و باعث شد که بسیاری از ایالت‌ها برای جو (بایدن) باقی بمانند.»

موضوعی که با کناره گیری «مایکل بلومبرگ» میلیاردر نیویورکی پس از شکست در سه شنبه بزرگ رنگ بیشتری نیز به خود گرفت چرا که او نیز از «بایدن» حمایت کرده است.

وی در این باره گفته است که از ادامه رقابت‌های درون حزبی کناره گیری کردم، اما از جو بایدن حمایت می‌کنم.

اما چرا حزب دموکرات با نامزدی «برنی سندرز» مخالف است؟

یک دلیل این موضوع را باید در ساختار کاپیتالیستی آمریکا دنبال کرد که لابی‌ها بر آن حاکم است. از سندرز هیچ لابی شناخته شده‌ای نه تنها حمایت نکرده بلکه کمر همت هم بسته‌اند تا او را شکست دهند. برای نمونه علاوه بر لابی قدرتمند صهیونیستی «آیپک»، یک لابی وابسته به «آیپک» موسوم به «اکثریت دموکراتیک برای اسرائیل» نیز تاکنون بیش از ۱.۴ میلیون دلار علیه سندرز هزینه کرده که از این مبلغ، ۸۰۰ میلیون دلار صرف تبلیغات سو در ایالت آیوا شد و ۶۰۰ میلیون دلار نیز به همین امر در ایالت نوادا تعلق گرفت.

از سندرز هیچ لابی شناخته شده‌ای نه تنها حمایت نکرده بلکه کمر همت هم بسته‌اند تا او را شکست دهند این در حالی است که سندرز که به دلیل عقاید سوسیالیستی مورد غضب بخش سنتی حزب دموکرات است؛ تلاش می‌کند تا از مذهب خود به عنوان ابزاری برای جلب آرا یهودیان آمریکا استفاده کند با این حال وی منتقد سرسخت سیاست‌های تل‌آویو در قبال فلسطینی‌ها است.

اما یهودی بودن «سندرز» نمی‌تواند شرط کافی برای آرای یهودیان باشد چرا که لابی قدرتمند صهیونیست‌ها در آنجا تعیین کننده است. سندرز هم فاقد چنین ویژگی است چرا که بارها از دولت نتانیاهو انتقاد کرده و آن‌را نژادپرست خوانده و اعلام کرده سفارت آمریکا با تل آویو باز خواهد گرداند. وی همچنین اعلام کرد در نشست «آیپک» شرکت نخواهد کرد. این اظهارات «سندرز» در حالی است که یهودیان آمریکا معمولاً به دموکراتها رأی می‌دهند و پایگاه اجتماعی دموکراتها به شمار می‌روند.

اگرچه سندرز موفق به کسب عنوان نامزد نهایی حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا شود؛ نخستین یهودی خواهد بود که به این جایگاه دست یافته ولی به دلیل گرایش ضدصهیونیستی، تل آویو و لابی‌های صهیونیستی آمریکا از در مخالفت با وی درآمده‌اند.

لابی عربستان و لابی متنفذان امارات هم با توجه اظهار نظرهای سندرز در قبال عربستان و رویکرد متفاوت نبست به ترامپ و سایر نامزدهای دموکرات در خصوص ایران نیز از «سندرز» حمایت نمی‌کنند و علیه اوو هستند. فراموش نکنیم که «سندرز» تنها نامزد دموکرات است که خواستار بازگشت به «برجام» به شکل کنونی آن است. این در حالی است که سایر نامزدهای دموکرات برای اینکه از ترامپ عقب نمانند، شروطی را برای برجام کنونی از جمله بند غروب خورشید و … مطرح کرده‌اند.

لابی‌ها و سندرز

دلیل دیگر مخالفت با «سندرز» به ساختار خود حزب دموکرات برمی گردد که ساختاری متصلب و در اختیار لابی هاست. در انتخابات ۲۰۱۶ نیز همین ساختار که در کنترل «کلینتون» هاست سندرز را کنار زد. در حال حاضر نیز با وجود حمایتی که مردم از برنی سندرز دارند چهره‌های همچون «باراک اوباما» رئیس جمهور سابق، و «هیلاری کلینتون» وزیر خارجه اسبق آمریکا نیز که هر دو از چهره‌های تأثیرگذار حزب دموکرات هستند با اینکه سندرز به عنوان گزینه نهایی دموکرات‌ها برای رقابت با «دونالد ترامپ» در انتخابات نوامبر ۲۰۲۰ معرفی شود مخالف هستند.

در این میان باراک اوباما در اظهار نظرهایی خصوصی فاش کرده، در صورت قوی شدن احتمال انتخاب برنی سندرز به عنوان نامزد ریاست جمهوری دموکرات‌ها شخصاً با این مساله مخالفت و تلاش خواهد کرد جلوی نامزدی سندرز را بگیرد.

کلینتون نیز در مستندی که بخشی از آن منتشر شده، مدعی شده است که هیچ‌کس سندرز را دوست ندارد.

کلینتون در مورد سندرز گفته است: «او سال‌هاست که در کنگره است. فقط یک سناتور از او حمایت کرده است. هیچ‌کس او را دوست ندارد، هیچ‌کس نمی‌خواهد با او کار کند. او هیچ‌چیز را به سرانجام نرسانده است.»

کلینتون با بیان این ادعا که سندرز به تمام هم‌حزبی‌هایش «به خصوص زنان» حمله کرده، در پاسخ به این سوال که آیا حاضر است از سندرز در برابر «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا و نامزد جمهوری‌خواهان در انتخابات امسال حمایت کند، از جواب صریح طفره رفته و گفته است که هنوز برای این مسئله زود است.

تودۀ مردم و سندرز

پایگاه اجتماعی «سندرز» توده مردم است و نه لابی‌های ذینفوذ و میلیاردرها دلیل دیگر که بی ارتباط با دلیل اول نیست عدم حمایت میلیاردرهای آمریکایی از این نامزد است. پایگاه اجتماعی «سندرز» توده مردم است و نه لابی‌های ذینفوذ و میلیاردرها. در مورد میزان حمایت میلیاردرهای آمریکایی از نامزدهای حزب دموکرات می‌توان به اقدام دانشجویان دانشگاه هاروارد اشاره کرد.

دانشجویان این دانشگاه که طرفدار برنی سندرز هستند در توئیتی تعداد میلیاردرهایی را که در جریان رقابت‌های انتخاباتی به نامزدهای حزب دموکرات کمک کرده‌اند، برشمردند.

بر اساس شمارش دانشجویان دانشگاه هاروارد، تعداد میلیاردرهایی که از نامزدهای حزب دموکرات حمایت می‌کنند بدین شرح هستند: جو بایدن: ۴۴ نفر، پیت بوتیچیچ: ۴۰ نفر، ایمی کلوباچر: ۲۱ نفر، تام استیر: ۹ نفر، الیزابت وارن: ۶ نفر، اندرو یانگ: ۴ نفر و برنی سندرز صفر.

بر این اساس پایگاه اجتماعی سندرز را می‌توان توده مردم اعم از جوانان، سیاه‌پوستان و قشر کارگر دانست؛ اما نه همه کارگران. چرا که کارگرانی که شغل خود را از سوی مهاجران در خطر می‌بینند چند صباحی است به پایگاه اجتماعی جمهوری خواهان پیوسته‌اند. این موضوع را در حمایت کارگران از حزب محافظه کار انگلیس هم شاهد بودیم؛ جایی که کارگران از حزب کارگر دفاع نکردند.

سوسیال دموکرات چپ

رویکرد سندرز در انتهای طیف چپ دموکراتها قرار دارد و بی راه نیست حتی اگر او را دموکرات کلاسیک نخوانیم در حال حاضر دموکراتها با مخمصه بدی مواجه شده‌اند. از یک طرف شور و هیجانی که با ورود سندرز به رقابتها برای جوانان، رنگین پوستان و طبقه کارگر ایجاد شده در صورتی که وی نامزد نهایی دموکراتها نباشد به سبد رأی «بایدن» ریخته نمی‌شود. از سوی دیگر اگر سندرز نامزد نهایی حزب شود که بسیار بعید است نمی‌تواند حمایت رهبران دموکرات و بدنه اجتماعی فردی چون بایدن را با خود همراه کند؛ چرا که رویکرد سندرز در انتهای طیف چپ دموکراتها قرار دارد و بی راه نیست حتی اگر او را دموکرات کلاسیک نخوانیم.

دشواری سندرز برای پیروزی نهایی مقابل ترامپ -حتی با احتمال ضعیف- به داستان «کالج الکترال» در ساختار رأی گیری انتخابات آمریکا نیز باز می‌گردد. فرض کنیم او حتی رأی مردمی را هم به دست آورد ولی کسب آرای الکترال برای پیروز شدن بر ترامپ از سوی او بعید است.