اولین رزمایش مشترک ایران با دو قدرت جهانی
حسن بهشتی پور
نخستین رزمایش مشترک میان ایران، روسیه و چین از دیروز «جمعه ششم دی‌ماه ۱۳۹۸ (۲۷ دسامبر)» در شمال اقیانوس هند و دریای عمان آغاز به‌کار کرد؛ با توجه به افزایش تنش‌ها در منطقه خلیج‌فارس بین ایران با آمریکا و عربستان، برخی این رزمایش را پیامی به واشنگتن و ریاض محسوب می‌کنند اما سه کشور شرکت‌کننده در رزمایش «کمربند امنیتی دریایی» هدف از این رزمایش را گسترش همکاری دریایی عنوان کرده‌اند. مهم ترین نکات نخستین رزمایش سه جانبه ایران – روسیه و چین را می توان به شرح ذیل خلاصه کرد:
۱- برگزاری رزمایش چهار روزه بین ایران، روسیه و چین در شمال اقیانوس هند و دریای عمان برای ایران یک دستاورد بسیار مهم است؛ چرا که یک سطح عالی از همکاری‌ها بین تهران با مسکو و پکن درحال اجرا است آن هم بدون آنکه ایران زیر بلیت چین یا روسیه برود.
۲- ایران براساس منافع ملی خود ترجیح می‌دهد با کشورهای مختلفی رزمایش برگزار کند که روسیه و چین دو کشور مهم در این زمینه به‌شمار می‌روند.
۳- زمانی که کشورها با یکدیگر رزمایش برگزار می‌کنند نشان‌دهنده این واقعیت است که سطح همکاری های آن کشورها به بالاترین مرحله رسیده است . زیرا معمولا کشورها مناسبات‌شان را از همکاری‌های سیاسی بعد اقتصادی و سپس فرهنگی آغاز می‌کنند. سپس وقتی روابط آنها در کلیه زمینه ها ارتقاء پیدا کرد به سمت همکاری های نظامی و امنیتی پیش می روند.
۴- برگزاری رزمایش مشترک مسکو، تهران و پکن دردریای عمان و شمال اقیانوس هند، موفقیتی برای هر سه کشور محسوب می‌شود زیرا از یکسو ایران می‌خواهد نیروی دریایی خود را از نظر فناوری، تکنیک و تاکتیک رزمی دراقیانوس ها ارتقا ببخشد.از سوی دیگر چین وروسیه نیز مایل هستند در مناطقی که پیش از آن امکان برگزاری مانور مشترک نداشتند ، حضور پیدا کنند.
۵- با توجه به اینکه تجربه چین و روسیه در رزمایش دریایی و فناوری پیچیده ساخت شناورهای نظامی با ایران فاصله قابل توجهی دارند این نوع همکاری بیشتر به نفع ایران خواهد بود.
۶-هرچند در برخی تحلیل‌ها و رسانه‌ها اعلام شده که هدف از برگزاری مانور مشترک بین ایران، روسیه و چین ارسال پیام به آمریکا است، اما به نظر من این مساله صحیح نیست و پیام این رزمایش برای آمریکا، عربستان و سایر کشورهای منطقه یک پیام خصمانه مبنی بر اعلام آمادگی برای درگیری نظامی محسوب نمی‌شود؛ زیرا چین و روسیه روابط بسیاری نزدیکی با کشورهای حوزه خلیج فارس ازجمله عربستان دارند و مایل نیستند در ائتلافی علیه ایرن کشور با ایران مشارکت کنند. علاوه بر این برای مسکو و پکن رقابت با آمریکا مهم است اما دنبال تقابل با آمریکا نیستند.
۷- آمریکا نیز در موضع‌گیری اولیه اش گفته این مانور را با دقت دنبال می‌کند اما هیچ مخالفت علنی با آن نداشت. چراکه خودشان نیز چنین رزمایش هایی با سایر کشورهای منطقه برگزار می‌کنند به همین دلیل آمریکا نمی تواند واکنش منفی در مقابل این مانور داشته باشند.
۸- متاسفانه رسانه های داخلی ایران بیشتر تلاش دارند این رزمایش را بصورت نمادین صف بندی ایران در برابر آمریکا و اتحادیه اروپایی معرفی کنند. در حالی که هدف اصلی این رزمایش ارتقای همکاری‌های ایران با روسیه و چین است و چنین اقدامی علیه هیچ کشوری از جمله کشورهای حاشیه خلیج‌فارس یا ایالات‌متحده آمریکا نباید تفسیر شود. همچنانکه مسئولین نظامی برگزار کننده رزمایش اهداف اصلی آن را در راستای صلح و امنیت در منطقه معرفی کردند.
۹- خلاصه اینکه به نظر می رسد ایران با این رزمایش خواستار باز کردن پای روسیه و چین به منطقه نیست
