اسلاید بار اصلیتحلیل‌های اقتصادی

دخل و خرج زندگی زوج‌ها درآمد و هزینه‌های یک خانواده دو نفره چقدر است؟

۱۹ درصد خانوارهای ایرانی ساکن در مناطق شهری، دو نفره هستند؛ دو نفره‌هایی که بیشترین سهم از دهک اول درآمدی را دارند و می‌توان گفت جزو کم‌درآمدترین‌ها هستند.

ایرنا پلاس

هزینه زندگی یک زوج ایرانی و فاصله این هزینه تا درآمد این افراد، چقدر است؟ بعد از مخارج لازم برای شروع زندگی مشترک و انواع مختلف جشن‌های ازدواج با هزینه‌های متفاوت، زندگی زیر یک سقف آغاز می‌شود. این زندگی‌ جدا از هزینه‌های آغاز خود، هزینه‌های روزانه‌ای دارد که گاهی برای تهیه آن، ممکن است اشتغال هر دو عضو این خانواده جدید هم کافی نباشد.

بخشی از این خانوارها، زوج‌های جوان هستند، بخشی دیگر، پابه‌سن گذاشته‌اند و بخش دیگری از این خانوارهای دو نفره ممکن است یکی از والدین و یکی از فرزندان باشد. ایرناپلاس صرف‌نظر از ترکیب‌ این خانوارها، با استفاده از نتایج طرح درآمد و هزینه خانوارهای شهری مرکز آمار ایران، دخل و خرج خانوارهای دو نفره ساکن در مناطق شهری را در سال ۱۳۹۷، بررسی کرده است.

حدود ۱۹ درصد از خانوارهای ساکن در مناطق شهری را زوج‌ها تشکیل می‌دهند که مجموع هزینه‌های آنها در سال گذشته، به‌طور متوسط بیش از ۳۶ میلیون تومان بوده است. آن‌طور که داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد، هزینه سالانه ۳۵ درصد این خانوارهای دو نفره، به‌طور متوسط بین ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان است. هزینه‌ای که در برخی از شهرها بیشتر و در برخی از شهرها شاید کمتر از این رقم باشد. ۳۲ درصد زوج‌های ایرانی نیز به‌طور متوسط بین هفت میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تا ۱۰ میلیون تومان هزینه سالانه داشتند و در نتیجه، ۶۷ درصد خانوارهای دو نفره، جزو گروه‌های پایین هزینه‌ای هستند.

سهم ۵۲ درصدی مسکن در هزینه‌های غیر خوراکی

هزینه‌های غیر خوراکی سهم بالایی در سبد هزینه زوج‌های ایرانی دارد، به‌طوری که حدود ۷۸ درصد هزینه‌ سالانه این خانوارها یعنی بیش از ۲۸ میلیون تومان، در اقلام غیر خوراکی صرف شده است. بیشترین هزینه غیر خوراکی خانوارهای دو نفره، مربوط به گروه «مسکن»، «بهداشت و درمان» و «حمل و نقل و ارتباطات» است. بیش از نیمی از هزینه‌های غیر خوراکی یعنی حدود ۵۲ درصد، به گروه مسکن تخصیص پیدا می‌کند. بهداشت و درمان تقریباً ۱۵ درصد و حمل و نقل و ارتباطات، حدود ۱۳ درصد از هزینه‌های غیرخوراکی خانوار را تشکیل می‌دهد.

در سال ۱۳۹۷، زوج‌های ایرانی به‌طور متوسط بیش از ۱۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان بابت مسکن، هزینه کرده‌اند. به‌طور کلی، مسکن حدود ۴۵ درصد از هزینه‌های غیر خوراکی کل خانوارهای ایرانی را تشکیل می‌دهد، اما این عدد برای خانوارهای دو نفره به بیش از ۵۲ درصد می‌رسد. اگر قیمت مسکن و نرخ اجاره در شهر تهران را در نظر بگیریم، این نسبت چندان دور از ذهن نیست. متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در تهران در اولین ماه پاییز امسال، ۱۲ میلیون و ۷۲۰ هزار بوده و بیشترین تسهیلات بانکی قابل استفاده برای زوجین، یعنی وام ۱۶۰ میلیون تومانی نیز، سهم قابل توجهی در پوشش هزینه‌های مسکن زوج‌های تهرانی ندارد.

سهم سنگین گوشت در سبد خوراک خانوار

هزینه‌های خوراکی زوج‌های ایرانی در سال گذشته حدود هشت میلیون تومان بوده است. در هزینه‌های خوراکی، گوشت بیشترین سهم را دارد و حدود ۲۳ درصد هزینه‌های خوراکی، صرف خرید گوشت می‌شود. میوه و سبزی، ۱۹ درصد و آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده‌های آن، ۱۸ درصد هزینه‌های خوراکی زوج‌های ایرانی را تشکیل می‌دهند. گوشت گوسفندی در اسفند ۱۳۹۷ به‌طور متوسط کیلویی ۹۶ هزار تومان و گوشت گاو یا گوساله، حدود ۸۷ هزار تومان قیمت داشت و گران‌ترین قلم سبد خوراکی خانوار در آخرین ماه سال گذشته بود.


زوج‌ها در دهک‌های پایین درآمدی

بعد از بررسی هزینه‌ها، نوبت به درآمدها می‌رسد. مجموع درآمد خانوارهای دو نفره در سال گذشته، به‌طور متوسط بیش از ۴۰ میلیون تومان بوده است. درآمد سالانه ۳۰ درصد این خانوارها به‌طور متوسط بین هفت میلیون و ۵۰۰ هزار تا ۱۰ میلیون تومان است که حدود هشت میلیون و ۵۰۰ هزار تومان آن از درآمد حقوق‌بگیری، حدود پنج میلیون آن از مشاغل آزاد و نزدیک به ۲۷ میلیون تومان، از درآمدهای متفرقه، یعنی درآمدهایی که از راه‌هایی غیر از اشتغال به‌دست آمده‌اند، کسب شده است.

بررسی دهک‌های درآمدی نیز نشان می‌دهد که بخش عمده خانوارهای دهک اول درآمدی را زوج‌های ایرانی تشکیل می‌دهند. حدود ۲۹ درصد از خانوارهای دهک اول درآمدی یعنی کم‌درآمدترین دهک، خانوارهای دو نفره هستند.